سرویس کارگری. تحلیلگران اقتصادی و اجتماعی تاکید میکنند که بیکاری انباشت شده جوانان در سالهای گذشته و پیامدهای نامطلوب این وضعیت، توجه ویژه و فوقالعاده دولت را برای اتخاذ تدابیر لازم در زمینه رفع مشکلات این قشر که بخش عمده آنان دانشآموختگان هستند، میطلبد.
به گزارش ایرنا، در حالیکه اکنون یک سوم جمعیت کشور را جوانان تشکیل میدهند، نرخ بیکاری آنها 15درصد بالاتر از میانگین بیکاری کل کشور است. با وجودی که سالهاست جامعه ما از بیکاری جوانان رنج میبرد و هر روز تاوان بیکاری آنها را میپردازد اما این مشکل نه تنها هنوز لاینحل مانده بلکه بیکاری این قشر، مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی متعددی را برای جامعه ایجاد کرده است. کارشناسان حوزه جوانان، امید به زندگی جوانان را در وضعیت اورژانسی اعلام کرده و میگویند: بسیاری از جوانان تمایلی به ادامه تحصیل ندارند زیرا معتقدند با تحصیلات به جایی نمیرسند زیرا هم اکنون از 26درصد کل جمعیت بیکار کشور، بین 45 تا 50درصد آن را جوانان به ویژه تحصیلکردگان تشکیل میدهند. به عبارتی میتوان مدعی شد میانگین بیکاری جوانان تحصیلکرده حدود 15درصد بالاتر از کل بیکاران کشور است. به اعتقاد این کارشناسان، تحصیل، ازدواج و اشتغال سه مولفه و مشکل پیش روی جوانان هستند و در این میان، بیکاری جوانان تحصیلکرده معضل اصلی این قشر محسوب میشود زیرا میزان بیکاری آنها از میانگین بیکاری کل کشور بیشتر شده است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با ارائه آمار جدیدی از بازار کار و بررسی وضعیت کشور در یک دوره هفت ساله از اجرای سند چشمانداز، اعلام کرده است: نرخ بیکاری جوانان نسبت به متوسط کشوری دو برابر شده است. نرخ مشارکت کاهش یافته، درصد افراد متقاضی اضافهکاری با روند روبه رشد همراه شده و تامین هزینههای زندگی در ایران نسبت به بسیاری از کشورها دشوارتر شده و از این منظر، ایران به 6 کشور اول دارای نرخ بالای بیکاری در حوزه سند چشمانداز پیوسته است.
راغفر: بنگاههای تعطیلشده را به گردونه تولید بازگردانیم
حسین راغفر، استاد دانشگاه و تحلیلگر اقتصادی در خصوص نرخ بیکاری در کشور معتقد است: در سالهای اخیر نرخ بیکاری افزایش قابل ملاحظهای داشته و با توجه به افزایش کمسابقه تورم در ایران، اقتصاد کشور، روزهای مطلوبی را سپری نمیکند. وی از بیکاری به عنوان دغدغهای مهم برای دولت نام برده و معتقد است: با اینکه دولت با مشکلات مالی بسیاری دست و پنجه نرم میکند اما باید برای قشر فارغالتحصیل دانشگاهی بیکار فرصتهای کارآفرینی ایجاد کند تا گامی تازه برای شکفتن این منابع عظیم انسانی برداشته باشد. این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه رکود در کشور عمیقتر شده، افزود: برای خروج از رکود و کاهش تورم باید تدابیر جدی از سوی دولت اندیشه شود و برای اجرایی شدن این هدف، دولت باید سیاستهای حمایت از تولید را با شناسایی بنگاههای اقتصادی ورشکسته و ارائه بستههای حمایتی به طور جدی آغاز کند و این بنگاهها را بار دیگر به چرخه اقتصاد کشور بازگرداند زیرا این اقدام موجب اشتغالزایی و کاهش نرخ بیکاری خواهد شد.
سبحانی: در مرحله بحران قرار گرفتهایم
علی سبحانی، کارشناس مسایل اقتصادی نیز معتقد است: اگر نرخ بیکاری جوانان که هم اکنون ۲۶درصد است، دو برابر نرخ بیکاری کل یعنی ۲/۱۲باشد، به معنی آن است که از بعد نرخ بیکاری در مرحله بحران قرار گرفتهایم. وی افزود: در حالیکه شمار جوانان جویای کار در سالهای اخیر به اوج خود رسیده، برخی سازمانها و ادارات به جای استخدام جوانان تازهنفس، از نیروهای بازنشسته بهره میگیرند و این مسئله کمکم در حال تبدیل شدن به یک روند است. این اقتصاددان تاکید کرد: هرچند دشواری تامین زندگی همه اقشار جامعه از جوانان تا بازنشستگان را تحت تاثیر قرار داده، تمایل ادارات، سازمانها و شرکتهای خصوصی برای استخدام افراد بازنشسته، در کوتاهمدت به سود آنان است و در درازمدت مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد. وی تاکید کرد: تردیدی نیست که عضویت افراد باتجربه در مشاغلی که به تجربه نیاز دارد، از بعضی ابعاد مفید و موثر خواهد بود اما در نهایت، این انبوه جوانان بیکار هستند که تاوان این روند را پرداخت خواهند کرد و به ناچار باید مسائل اصلی زندگی خود همچون ازدواج، فرزند داشتن را به تاخیر اندازند و آسیبها و آفتهای بعدی این رویکرد، متوجه کل جامعه خواهد بود.
نیلی: رشد اقتصادی حداقل باید 6درصد باشد
مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رئیس جمهور نیز بیکاری را بزرگترین مشکل اقتصادی کشور دانسته و معتقد است: در سالهای آینده با سیل عظیم بیکاران روبرو خواهیم شد و برای ایجاد شغل برای این تعداد جمعیت بیکار، نرخ رشد اقتصادی باید حداقل ۶ درصد باشد. وی افزود: این رشد باید اشتغالزا و مستمر باشد اما بزرگترین مانعی که برای تحقق این هدف وجود دارد، این است که الان در نقطه مقابل این شرایط یعنی رکود تورمی قرار داریم. به گفته نیلی، بررسی وضعیت بازار کار ایران و جایگاه ایران در میان کشورهای منطقه نشان میدهد که ایران فاصله زیادی با نرخ بیکاری تکرقمی دارد و با اینکه قطر با 0.6درصد دارای بهترین نرخ بیکاری در منطقه است، ایران در رتبه ۲۱ قرار دارد و در بخش بیکاری جوانان نیز رتبه ۱۹ منطقه را به خود اختصاص داده است.
این دیدگاهها در شرایطی مطرح میشود که نرخ دو برابری بیکاری جوانان نسبت به متوسط، وضعیت نامساعدی را به تصویر میکشد طوری که نرخ بیکاری جوانان در فاصله سالهای 84 تا 92 به جز سال 86، روندی افزایشی داشته و این زنگ هشداری برای مسئولان و تصمیمگیران تلقی میشود.
در همین زمینه سازمان جهانی کار نیز اعلام کرده است: جمعیت جوان بیکار کشور به یک میلیون و 321هزار نفر رسیده که 931هزار نفر آن مرد و 390هزار نفر زن هستند. متوسط دستمزد ماهیانه در ایران نیز در سال 2012، یک میلیون و 203هزار و 327تومان بوده و با اینکه هر خانوار به طور متوسط 3.55نفر جمعیت داشته اما تنها 1.1نفر از آن شاغل بودند.
به گفته کارشناسان اقتصادی، هرچه شاخص بار تکفل در کشوری بالاتر باشد، فشار وارده بر جمعیت شاغل برای تامین معاش افراد تحت تکفل افزایش یافته و سطح رفاه کاهش مییابد و در ایران بار تکفل وضعیت مناسبی ندارد در حالیکه برخی کشورها مانند قطر، امارات و بحرین دارای رتبههای مناسبی در منطقه هستند.